ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ: ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ, ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

Διδάσκουσα: Ρίτσα Παναγιώτου, Ερευνήτρια, Kέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) 

Περιγραφή Μαθήματος:

Βασικός σκοπός του μαθήματος είναι η ανάλυση των κύριων χαρακτηριστικών των κεντρικά σχεδιασμένων οικονομιών, των πλεονεκτημάτων και των αδυναμιών του συστήματος, καθώς και των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν στη διαδικασία μετάβασης στην οικονομία της αγοράς. Στόχος είναι η ανάλυση και η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η κληρονομιά της κομμουνιστικής περιόδου επηρεάζει τη διαδικασία μετάβασης σε βάθος χρόνου.  Το θεωρητικό πλαίσιο θα εφαρμοστεί στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, με έμφαση στο πώς και γιατί η πορεία μετάβασής τους ήταν τόσο διαφορετική από αυτή των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής  Ευρώπης και πώς η μοναδικότητα της εμπειρίας των βαλκανικών χωρών τη δεκαετία του 1990 διαμόρφωσε τη μετάβασή τους.  Οι φοιτητές θα κληθούν να αξιολογήσουν πώς πολιτικοί, κοινωνικοί και πολιτιστικοί παράγοντες έπαιξαν - και συνεχίζουν να παίζουν - κρίσιμο ρόλο στην οικονομική μετάβαση και ανάπτυξη της περιοχής. Συνολικά, αξιολογώντας τις επιτυχίες και τις αποτυχίες της μεταβασης των βαλκανικών χωρών, το μάθημα θα επιχειρήσει να αξιολογήσει εάν αυτή η διαδικασία τις έφερε πιο κοντά στην προοπτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το μάθημα χωρίζεται σε τέσσερες θεματικές ενότητες: 1) η Κομμουνιστική περίοδος (κύρια χαρακτηριστικά και εγγενείς αδυναμίες των κεντρικά σχεδιασμένων οικονομιών). 2) η περίοδος μετάβασης (κατάρρευση των κεντρικά σχεδιασμένων οικονομιών, βασικά βήματα στη διαδικασία μετάβασης, ιδιαιτερότητες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.  3) Σύγχρονες προκλήσεις / προοπτικές για το μέλλον (οικονομικές σχέσεις με την Ελλάδα, επιπτώσεις της κρίσης, ρόλος της Ρωσίας στην περιοχή και επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία) και 4) Ερευνητικές δραστηριότητες φοιτητών (παρουσιάσεις φοιτητών των Ετήσιων Εκθέσεων Μετάβασης της EBRD και προφορικές παρουσιάσεις των ερευνητικών τους εργασιών).